Oedeem-Lymfetherapie
Abnormale ophoping van vocht in het lichaam. Dat kan voorkomen bij mensen met (borst)kanker, mensen die een borstoperatie hebben ondergaan of mensen met littekens of lymfoedeem als gevolg van bestraling, chemotherapie, een operatieve ingreep of een ongeval. Onze oedeemfysiotherapeut kan je helpen je klachten te verlichten.
Wat doet onze oedeemfysiotherapeut?
De oedeemfysiotherapeut probeert de afvoer van vocht onder meer te stimuleren met oefentherapie, waarbij de spieren worden aangespannen om het vocht af te voeren via de lymfe- en bloedbanen in het lichaam. Deze maakt ook gebruik van manuele lymfdrainage, een specifieke techniek om vocht te verplaatsen naar delen van het lichaam waar de vochtafvoer wel normaal functioneert. Daarnaast kan de Oedeemtherapeut bandages, tape en therapeutische kousen gebruiken om vochtophoping tegen te gaan.
We werken vaak samen met andere disciplines, zoals oncologen en chirurgen, zowel in ziekenhuizen als particuliere praktijken. Aan het toepassen van oefentherapie bij lymfoedeem patiënten worden speciale eisen gesteld. Jeroen Vinke en Karin Hagreis zijn geregistreerd Oedeem- en Lymfetherapeut.
Wat is Lymfe
Net als de bloedbaan waarin bloed circuleert, heeft het lichaam een lymfstelsel waar lymfe doorheen stroomt. Het lymfstelsel ziet er vergelijkbaar uit met het stelsel voor de bloedsomloop. In tegenstelling tot de bloedcirculatie is het lymfstelsel alleen een afvoerend systeem. Lymfe bevat ongeveer dezelfde bestanddelen als bloedplasma maar heeft een hogere concentratie eiwitten. Als lichaamsarbeid wordt geleverd, neemt de concentratie eiwitten in het weefsel verder toe.
Wat zijn lymfknopen en lymfklieren?
Op het kruispunt van grote lymfvaten bevinden zich lymfknopen. De lymfknopen liggen dichtbij organen en worden ook wel klieren genoemd. De klieren filteren de lymfe en halen er lichaamsvreemde stoffen uit (bacteriën, kankercellen, celresten, etc.). Deze lichaamsvreemde stoffen komen in de bloedbaan terecht doordat het lymfestelsel en de bloedbaan met elkaar in contact staan. Via de bloedbaan worden de lichaamsvreemde stoffen uitgescheiden door het lichaam. In de lymfklieren worden witte bloedcellen gemaakt die een belangrijke rol spelen in het afweersysteem van het lichaam.
Wat is oedeem?
Oedeem is een abnormale ophoping van vocht in het weefsel als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aanvoer en afvoer van vocht. Er zijn verschillende vormen van oedeem, afhankelijk van de oorzaak.
Enkele veel voorkomende vormen van oedeem zijn:
- lymfoedeem (nadat lymfklieren verwijderd zijn door een operatie of als complicatie van bestraling)
- veneus oedeem (als vervolg van trombose of operatie van bloedvaten)
- traumatisch oedeem (na een ongeval)
- primair lymfoedeem
- lipoedeem
- oedeem na oncologische ingrepen
- secundair oedeem na andere operaties
- tertiair na bestralingen of chemokuur of medicijnen
Welke therapiemogelijkheden zijn er?
De therapie bestaat uit een combinatie van verschillende behandelmogelijkheden:
Door middel van het aanleggen van bandages wordt van buiten af een continue druk aangebracht die het uittreden van vocht tegengaat en de afvoer van lymfe ondersteunt. De bandages worden aangelegd als er nog geen stabiele situatie in de waterhuishouding is bereikt. Wanneer de omvang van de arm of het been stabiel is, kan een therapeutische elastische kous worden aangemeten. Ook kan er gebruik gemaakt worden van compressietherapie met behulp van de lymfapress.
Een belangrijk component van de afvoer is de "spierpomp". Tijdens het aanspannen van de spieren (vooral in de benen) worden de aders en lymfebanen even dicht gedrukt en worden het bloed en lymfe omhoog gestuwd. Doordat in de aders en lymfebanen klepjes aanwezig zijn, kan het bloed en vocht alleen maar naar boven richting het hart gaan.
Manuele lymfedrainage is een specifieke massagetechniek die gericht is op verhoging van de transportcapaciteit van het lymfestelsel. Door gebruik te maken van bepaalde handgrepen kan het vocht verplaatst worden naar gebieden in het lichaam waar het lymfesysteem nog intact is zodat het daar vandaan in de circulatie kan worden opgenomen. Ook zijn er specifieke handgrepen om fibrotische verhardingen in het weefsel los te maken.
- Compressietherapie
- Oefentherapie
- Manuele lymfedrainage
- Lymftaping
Doelen
De behandeling kan zich richten op de volgende doelen:
- geven van informatie en voorlichting ten aanzien van o.a. ziekte inzicht
- bevorderen van de lymfestroom
- verminderen van pijn
- vergroten van de mobiliteit
- vergroten van spierkracht
- overwinnen van angst voor inspanning
- verminderen van bewegingsarmoede
- leren kennen van en omgaan met lichamelijke beperkingen
- vergroten van het uithoudingsvermogen
- verminderen van spierspanning
- lichaamsbewustwording/ontspanning
- verbeteren van houding en werkhouding